Η ιστορία μας, είναι πλούσια σε
πληροφορίες γι' αυτή την ξεχωριστή προσωπικότητα της Ελληνικής Επανάστασης. Μία
από τις ελάχιστες γυναικείες φιγούρες που έκαναν δυναμική την παρουσία τους
στον αγώνα της απελευθέρωσης. Με την αρχοντική-μεγαλοπρεπή της κοψιά
αλλά και με την τεράστια οικονομική της συμβολή, συνένωσε ένθερμους Έλληνες
και Ευρωπαίους φιλέλληνες στην κοινή προσπάθεια. Η χαρισματική της ομορφιά και
η ιδιαίτερη προσωπικότητά της, ενέπνευσε διάσημους ζωγράφους αλλά και ιστοριογράφους, που απομνημόνευσαν το
έργο της.
Μέσα από την πολύ
προσεχτική ματιά της αφοσιωμένης παραμάνας της, που αφηγείται την δοξασμένη
πορεία της κυράς της, το ιστορικό αυτό μυθιστόρημα της κας Νικολάκη-Καλαμάρη, μας
διδάσκει και μας μυεί σε άγνωστες πτυχές της ζωής, της μεγάλης αυτής
αγωνίστριας που δυστυχώς, τα σχολικά βιβλία αποκρύπτουν ή τα περνούν ως
γνώσεις στείρες και επιφανειακές, χωρίς την πρέπουσα προσοχή και εμβάθυνση που
αρμόζει σ΄ένα πρόσωπο, που γνώρισε θυσίες και πόνο και αφοσιώθηκε με σώμα και
ψυχή στην ελευθερία της πατρίδας της.
Ως γόνος της ονομαστής φαναριώτικης οικογένειας των Μαυρογένηδων, με
καταγωγή από τις Κυκλάδες, παρουσιάζεται ως μία πολύγλωσση προσωπικότητα,
προικισμένη μ΄ένα γλυκύτατο χαρακτήρα και μια αρχοντική λεβεντιά, που όταν
μιλούσε για τον ξεσηκωμό και την ελευθερία, η σπίθα και η θέρμη στα λόγια της ,
ζωντάνευε στα μάτια των συνομιλητών της, με αποτέλεσμα να οραματίζονται και
αυτοί με την σειρά τους, ένα Έθνος ανεξάρτητο από το σπαθί του κατακτητή. Η
φλόγα στον λόγο της είχε μία γλύκα και μια ηρεμία, που την καθιστούσε μία θελκτική
και σαγηνευτική παρουσία, που γοήτευε
προκαλώντας ενθουσιασμό και συγκίνηση. Τ΄όραμά της για μια ελεύθερη και
αναγεννημένη Ελλάδα εισακούσθηκε απ΄άκρη άκρη, ευαισθητοποίησε και προξένησε
ρίγη συγκίνησης σε όλη την Ευρώπη. Οι
επιστολές της προς τις φιλελληνίδες της Αγγλίας και της Γαλλίας για
οικονομική ενίσχυση, κατέστησαν τ΄όνομά της θρύλο, περιβάλλοντάς την με
απεριόριστο θαυμασμό και εκτίμηση.
Πρόκειται όντως για μία
γυναίκα-θρύλο, που μπροστά στο σθένος και την πυγμή της, υποκλίθηκε και ο Τούρκος κατακτητής. Δαπανώντας και το τελευταίο γρόσι της αμύθητης περιουσίας
της, κινητής και ακίνητης, στο όνομα του αγώνα, την βρίσκουμε στο τέλος της ζωής
της λησμονημένη, απ΄όλους και εγκαταλελειμμένη, με τα λιγοστά υπάρχοντά της ν΄αναπολεί
έντονες νοσταλγικές στιγμές.
Η διαπαιδαγώγισή της από
μικρή με φιλελεύθερες ιδέες και η γαλούχισή της με τ΄όραμα της ελεύθερης
πατρίδας, έθεσε σε δεύτερη μοίρα τον έρωτα. Αυτή η άπλετου ήθους αρχόντισσα, η
μεγάλη ηρωίδα της Μυκόνου, που ενέπνευσε φημισμένους ζωγράφους και λόγιους, που
θα μπορούσε να ζήσει σαν πριγκίπισσα στα μεγαλύτερα σαλόνια των προοδευτικών Ευρωπαϊκών χωρών δίπλα σε διεθνούς φήμης αξιωματικούς και πρίγκιπες, λόγω της φημισμένης γενιάς της και της υψηλής
της καλλιέργειας, θεώρησε προτιμότερο να πέσει στην φωτιά και στο μπαρούτι, προκειμένου να δει ελεύθερη την πατρίδα της.
Η ταραχώδης σχέση της με
τον πρίγκηπα Υψηλάντη, προκαλεί στον αναγνώστη δυνατά συναισθήματα συγκίνησης,
θυμού, λύπης αλλά και αγωνίας για την κατάληξη αυτής της θυελλώδης σχέση. Τα
κακεντρεχή σχόλια, οι μικρότητες και οι αντιζηλίες της μικρής κοινωνίας του
Ναυπλίου, η λαϊκή κατακραυγή για το ότι οι δύο νέοι δεν είχαν επισημοποιήσει την σχέση τους, οι δολοπλοκίες και η δολιοφθορά των κυβερνώντων δεν άφησαν να
καρποφορήσει αυτός ο δυνατός έρωτας, που δεν στηριζόταν σε εξωτερικά χαρίσματα-
η θωριά του Υψηλάντη, δυστυχώς γι' αυτόν, δεν ήταν το δυνατό του σημείο-, αλλά
αυτό που συνέπαιρνε την αρχόντισσα της Μυκόνου, ήταν η ηρωική ψυχή, και τα
ιδανικά πίστης και δυνατού φιλελληνισμού.
Όπως αναφέρει και η ίδια, ήταν ένας άντρας “ευγενής και αρχοντικός μες στην
όμορφη ασχήμιά του “.
Στο ιστορικό αυτό μυθιστόρημά, προκαλούν σφοδρή
απέχθεια, έντονο αποτροπιασμό οι φρικαλεότητες των μαχών, η απάνθρωπη
μεταχείρηση των αμάχων από τον Τούρκο κατακτητή. Ξεπερνούν το όριο της
ανθρώπινης φαντασίας οι εικόνες αυτές, το μένος των οποίων, απεικονίζονται με
ζοφερά χρώματα ακόμη και σε λιθογραφίες και δημιουργίες διάσημων ευρωπαίων
ζωγράφων.
Πλούσιες είναι και οι
χειρόγραφες μαρτυρίες της ηρωίδας μας για την ζωή της Μαντώ, διάσπαρτες σε όλο
τους το εύρος, οι αναφορές σε αποσπάσματα ποιημάτων και αφηγήσεων μεγάλων
ελλήνων και ξένων ποιητών και λογίων.
Εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κάποιος, ότι η συγγραφέας μας, έχει μελετήσει
πλήθος ιστορικών στοιχείων της εποχής, έχει προσφύγει σε μαρτυρίες
αναγνωρισμένων ιστορικών και έχει μελετήσει σ΄ελληνικές βιβλιοθήκες με
ακρίβεια, πηγές και αρχεία σχετικά με το θέμα.
Οι Έλληνες και ιδιαίτερα
οι Ελληνίδες πρέπει να είναι υπερήφανες
γιαυτό το σύμβολο της εθνικής παλλιγγενεσίας, την Μαντώ Μαυρογένους!
Μπορεί ο τάφος της ηρωίδας μας να μην βρέθηκε ποτέ, η ηρωική ψυχή της όμως και
η ξεχωριστή ιστορία της παραμένει αναλλοίωτη στο πέρασμα των αιώνων!